Wat doen we nu eigenlijk

We krijgen regelmatig de vraag: wat doen jullie nu precies? Of: hoe pakken jullie deze klacht aan? Tot op heden verwees ik naar onze website of cursus via Fysiolearning.  Maar kortgeleden bedacht ik dat het eens op eenvoudige wijze dieper ingaan op onze werkwijze misschien wel verhelderend zou kunnen zijn. Maar ‘even’ vertellen wat je doet of hoe je werkt is niet eenvoudig. Daarom deze blog over de vraag: ‘Hoe pakken wij dat aan.’

Niets bijzonders

Er is niets vreemds, bijzonders of zelfs maar alternatiefs aan wat we doen. We doen oefeningen, praten met patiënten en geven ze informatie in lessen. En ja, soms zitten we ook met onze handen aan een patiënt voor een onderzoek, een instructie of door onze manueel therapeut voor een manipulatie. Dat laatste doen we overigens niet veel. Behandelaren zijn doeners en willen vooral graag weten wat we 'doen'. Toch beginnen we iets abstracter. Want wat je ‘doet' wordt zeer bepaald door hoe je tegen iets aan kijkt. Dan heb ik het over onze visie of behandelconcept. Iedereen werkt -ook al is dat lang niet altijd bewust- vanuit een bepaalde visie, een concept. Als je veel masseert om spieren los te maken dan is je concept mogelijk dat stijve spieren niet goed zijn en 'los' moeten worden gemaakt. Als je van mening bent dat een stijve nek of rug het bewegen belemmert dan zal je er mogelijk toe neigen die beperking los te willen maken met een mobilisatie of manipulatie. Dus om goed uit te kunnen leggen wat wij doen zullen we eerst onze visie moeten bespreken. Het is met die visies overigens geen kwestie van goed of fout, maar meer van oorzaak en gevolg. Vanuit een bepaalde visie (oorzaak) zul je voor een bepaalde behandelstrategie kiezen (gevolg). Het effect bij de patiënt bepaalt hoe effectief je visie is.

Onze visie

Onze visie is dat lichamen heel goed in staat zijn zichzelf te herstellen. Dat doen ze de hele dag door. Lichamen zijn er op gericht te (blijven) leven en functioneren. Dus als je een kleine beschadiging hebt, een snee in je vinger of een schram op je knie, dan heeft je lichaam dat in no-time hersteld. Dit geldt in principe ook voor zwaardere blessures zoals je enkel verzwikken of door je rug gaan. Het is niet zo dat je bij zo’n blessure helemaal niet meer kunt bewegen. Je beweegt anders, vaak stijver, en het doet pijn, maar je kunt nog veel doen. Dit stijve, afwijkende bewegen noemen wij in het Spine and Joint Centre gecompenseerd bewegen of kortaf compensatie. Je gebruikt je spieren anders om te kunnen blijven bewegen ondanks de blessure. Dit is een truc van het lichaam om te overleven. Want als je bij een wat forsere blessure niet meer zou kunnen bewegen dan loop je (in de oertijd) het risico opgegeten te worden. Deze compensaties zijn dus een heel slimme overlevingsstrategie. Toch zijn deze compensaties het begin van aanhoudende klachten. Dat werkt (vanuit onze visie) zo.

Aanhoudende klachten

Compensaties stellen je in staat te blijven bewegen ondanks een beschadiging of blessure. Die beschadigingen herstellen binnen enkele dagen tot weken. Wat het lichaam verwacht is dat je alleen maar gecompenseerd beweegt om te overleven: iets te eten of drinken, of in nood te vluchten. Compensaties zijn nooit gemaakt om je deadlines te halen, je kinderen naar school te brengen, je sport te kunnen blijven uitvoeren of uit te gaan met vrienden. Kortom, in onze maatschappij kiezen we er voor om zoveel mogelijk onze dagelijkse activiteiten te blijven uitvoeren. Rust nemen, niet deelnemen aan sociale activiteiten wordt weinig geaccepteerd. Het lichaam zal braaf blijven doen wat je vraagt. Maar het gaat je wel aangeven dat het niet lekker gaat. Dat doet het lichaam met pijntoename. Vervolgens onderdrukken we die pijn met een pijnstiller en we gaan dóór. Het lichaam volgt braaf wat we er van vragen, maar zal steeds sterker aangeven dat het niet goed gaat: pijn neemt toe. En zo ontstaat -in onze visie- een aanhoudende pijnklacht. En nu kunnen we gaan kijken hoe we dit aanpakken.

Aanpak

Wanneer iemand met compensaties beweegt kunnen oefeningen snel leiden tot overbelasting....en toename van klachten. Want meer bewegen voelt misschien even lekker, maar op termijn houden klachten aan of nemen toe. Om te herstellen moet er een andere strategie gekozen worden. Daarom starten we met patienten te vragen meer rust te gaan nemen, de druk van hun lichaam te halen en te gaan luisteren naar hun lichaam. Dit is vaak heel vreemd voor mensen en gaat zo tegen hun gevoel in dat dit het lastigste eerste stuk van onze aanpak is. Het kost veel tijd, inspanning en -op zijn Rotterdams gezegd- 'lullen als brugman', om mensen zo ver te krijgen dat ze meer rust gaan nemen. Wanneer het lichaam tot rust komt nemen pijn en vermoeidheid vaak snel af. Dit is een mooie motivatie voor de patient om verder te willen onderzoeken hoe het lichaam weer in balans gebracht kan worden. Dat doen we met oefeningen met zeer lage belasting zodat het lichaam er weer aan went ook met weinig spierspanning te functioneren. Als dat lukt kunnen we gaan opbouwen naar intensievere activiteiten. We helpen het lichaam dus om op het juiste niveau de juiste hoeveelheid spieractiviteit toe te passen en zonder compensatie te gaan bewegen. Dit is wat we doen!

Vragen

Deze aanpak roept natuurlijk talloze vragen op: Is het zo gemakkelijk? Is dit voldoende voor herstel? Lukt dit bij alle patiënten? Gaat pijn er zo maar mee weg? En nog veel meer. Om een paar vragen te beantwoorden:

Nee, het is zeker niet gemakkelijk. Het is soms erg ingewikkeld of lastig om een patiënt te stimuleren tot dit gedrag. En soms zijn er resultaten die we niet verwachten of begrijpen. Maar, als het werkt kan het verbazend effectief zijn en bemerken patiënten ook na jaren pijn, vaak al binnen enkele dagen al een verandering en binnen enkele weken een forse afname van hun klachten. Het lukt bij veel patiënten de klachten fors te verminderen en beter te gaan functioneren, maar niet bij alle. En ook niet bij iedereen in dezelfde mate. Als een patiënt onvoldoende rust neemt, niet goed ontspant, of onze instructies niet gedisciplineerd genoeg uitvoert, zal dit het effect beperken. En soms lijkt een patiënt alles goed te doen, maar blijft het resultaat uit. Maar het gebeurt niet vaak dat we echt geen idee hebben hoe dat komt.

Zou jij er iets mee kunnen?

Al bijna 30 jaar passen we deze behandelvorm toe. Over de jaren hebben we meer dan 15000 patiënten mogen helpen. Inmiddels weten we wat het effect is, wat de lastige kanten zijn en waar onze beperkingen liggen. Voor ons is het ook elke dag weer puzzelen. Maar tegelijk zijn we er van overtuigd dat ook andere behandelaren met deze werkwijze hun voordeel kunnen doen. Sterker, therapeuten die na onze cursus de principes toepassen hebben dezelfde ervaringen als wij met hun patiënten. Maar we merken ook dat deze kijk op menselijk functioneren soms lastig te bevatten of accepteren is. Zeker als je heel anders bent opgeleid.

Ik zou zeggen: probeer gewoon eens een pijn patiënt meer rust te laten nemen en te laten ontspannen. Kijk wat dat in enkele dagen met de pijn doet en bouw van daar uit op. Vind je het lastig of ben je onzeker over te nemen stappen met een patiënt? Neem contact op en leg je vragen aan ons voor. Of volg de cursus via Fysiolearning.

Gemakkelijk? Nee, dat niet. Effectief? Ja, dat zeer vaak wel!

‍